H Λύριζα είναι ένα τοπικό έθιμο της αποκριάς, που γιόρταζαν στο παλιό Κρανίδι την εποχή που η μετακίνηση των ανθρώπων δεν ήταν τόσο εύκολη όσο η σημερινή γιατί τα αυτοκίνητα ήταν ανύπαρκτα.
Τι ήταν η Λύριζα; Η Λύριζα ήταν ένα αυτοσχέδιο γλέντι της γειτονιάς που γινόταν σε ένα πλάτωμα της γειτονιάς.
Όλοι οι γείτονες έβγαζαν τραπέζια και καρέκλες στο πλάτωμα, έφερνε ο καθένας τις ετοιμασίες του, άφθονο κρανιδιώτικο κρασί και κυρίως το κέφι του για να γλεντήσουν.
Στα γλέντια αυτά απαραίτητο ήταν το μασκάρεμα, τα πειράγματα, οι πλάκες και ο χορός. Πολύ χορός. Αγαπημένες μεταμφιέσεις ήταν οι απάχηδες και η γκαμήλα. Aπαραίτητα εδέσματα ήταν οι γκόγκες (Φτιαχτά μακαρόνια, ζεματισμένα με φρέσκο βούτυρο γάλακτος ) και το φτιαχτό γιαούρτι, λόγω της πληθώρας του γάλακτος την περίοδο της αποκριάς.
Το όνομα λύριζα του εθίμου προέρχεται από τη λύρα, το μουσικό όργανο και την αρβανίτικη κατάληξη-ζα που σημαίνει μικρό γλέντι, με όργανα όταν υπήρχαν ή με γραμμόφωνα.
Γνωστές λύριζες στο Κρανίδι ήταν της Μπαρδούνιας, των Σαραντάσπιτων, του Αγίου Κωνσταντίνου, της Κάτω Πλατείας και του Αγίου Βασίλη (ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ).
Κατερίνα Ν. Πιτσά
Φωτογραφίες κειμένου: Στέφος Αλεξανδρίδης
Την φωτογραφία του άρθρου την αλιεύσαμε από την πολύ καλή σελίδα του facebook “Το Κρανίδι που αγαπήσαμε”, με σχόλιο: Κρανίδι……Απόκριες…..1951…………
οι Απάχηδες……..
χαρακτηριστική αποκριάτικη μεταμφίεση της εποχής…….
Νότης Παπαντωνίου (κάτω δεξιά), Χρήστος Παπασταύρος, Νίκος Κοκκίνης, Γιάννης Μπουγιατιώτης, Γιάννης Τσαμαδός, Μίμης Μπουγιατιώτης, Βαλές, Μίμης Κοκκίνης….
η φωτογραφία παραχωρήθηκε για δημοσίευση στην Σελίδα μας,
από την κ. Μαρία Παπαντωνίου…….