Λαογραφικό Κέντρο Κρανιδίου: “Ήρθες Μάρτη, ήρθ’ η γειά σου…”

Οπόχει κόρην ακριβή,

Του Μάρτη ήλιος μην τη δει’

Εσείς φορέσατε το Μάρτη σας;

Πρώτος μήνας της Άνοιξης, πρώτος του χρόνου για τους Ρωμαίους που έδωσαν το όνομά του προς τιμήν του θεού του πολέμου Άρη, Mars στα Λατινικά, γιατί τότε ξεκινούσαν τις πολεμικές τους εκστρατείες.

‘Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα’ λέει ο λαός μας, και για να προστατευθούν από το Μεσογειακό ήλιο φορούσαν στο αριστερό χέρι βραχιολάκι από στριμμένη κόκκινη και άσπρη κλωστή ως το τέλος του μήνα, και τότε τον κρεμούσαν στις τριανταφυλλιές ‘για να κοκκινίζουν τα μάγουλά τους, ή τον τυλίγανε σε μια πετρούλα και τον βρέχανε στο πηγάδι για να ‘ναι δροσερές, ή τον έκαιγαν στη λαμπάδα της Ανάστασης. (Α. Κυριακίδου- Νέστωρος, 1982)

Δριμύς ο ήλιος και γι’ αυτό οι τρεις πρώτες μέρες του Μάρτη είναι δρίμες, θεωρούνται, δηλαδή, επικίνδυνες κι έτσι δεν πλένουν ρούχα για να μην τους λιώσουν, δεν κόβουν ξύλα για να μη σαπίσουν, και για να μην πέσουν τα μαλλιά τους δεν λούζονται.

‘Μάρτης είναι, νάζια κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει, αλλά και ‘Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης’, ο καιρός είναι άστατος, γιατί ο Μάρτης, λένε, έχει δυο γυναίκες, μιάν όμορφη που όταν την κοιτάει χαμογελάει και έχει λιακάδα και μιαν άσχημη που όταν την κοιτάει ο καιρός χαλάει.

Με τον ερχομό της άνοιξης έρχονται μαζί κι οι επιδημίες κι ένα σωρό ζωύφια, γι’ αυτό τον καλωσορίζουν λέγοντας

“Ήρθες Μάρτη, ήρθ’ η γειά σου

Ήρθ’ η πληθομαμουδιά σου”

Όμως αυτό που σηματοδοτεί τον ερχομό της άνοιξης το Μάρτη δεν είναι άλλο από την επιστροφή των χελιδονιών.

Πηγή: ‘Οι Δώδεκα Μήνες, Τα Λαογραφικά, Α. Κυριακίδου-Νέστορος, 1982, Θεσσαλονίκη)

Λαογραφικό Κέντρο Κρανιδίου