Ερμιόνη: Μνήμες από το «Γιάλα – Γιάλα»

Κορυφαίο ως έθιμο και κυρίαρχο στην ετήσια καθημερινότητα των παραθαλάσσιων οικισμών ο Αγιασμός των υδάτων. Με τις ιδιαιτερότητές του στον κάθε τόπο. Εδώ, στην Ερμιόνη, για παράδειγμα, υπάρχει η παράδοση να βουτάνε μόνο τα παιδιά που είναι η σειρά τους να πάνε για φαντάροι. Και της όλης διαδικασίας προηγείται ξενύχτι με τραγούδι και πιοτό, που έχει και σαν αποτέλεσμα, λόγω του αλκοόλ στο αίμα και της… μέθης,  να νοιώθουν αυτοί που βουτάνε, λιγότερο το κρύο…  Έχει βγει, μάλιστα, και λαϊκή έκφραση για τους μπεκρήδες της ευρύτερης περιοχής: «Αυτός έπιασε το σταυρό…», που σημαίνει ότι είναι τύφλα στο μεθύσι…

Όμορφες οι μνήμες του εθίμου, από το 1999 που βρίσκομαι στην Ερμιονίδα αλλά και οι κάποιες ξεχωριστές στιγμές, που έχω καταγράψει στη δημοσιογραφική μου μνήμη αξίζουν να αναφερθούν:

Μνήμη 1^η: Στις νομαρχιακές εκλογές του 2002 κατέβαινε υποψήφιος ο καπετάν Γιώργος Νοταράς, με το ψηφοδέλτιο Σαραβάκου. Στο διαφημιστικό, λοιπόν, φυλλάδιο που είχε τυπώσει, έγραφε μεταξύ των άλλων προσόντων του ότι το 1952 είχε πιάσει το σταυρό. Το διαβάζει ο φίλος μου (ο και πρώτος των φίλων μου στην Ερμιονίδα) Ε.Τ., εν μέσω ομήγυρης συμποσιαστών και σχολιάζει: «Δηλαδή, αυτός έπιασε το σταυρό μια φορά και θέλει να γίνει νομαρχιακός σύμβουλος. Εγώ, που τον «πιάνω» κάθε μέρα στου «Εξαδάχτυλα» (Σ.Σ. την ταβέρνα της κυρα Βαρβάρας, που δυστυχώς έκλεισε), τι πρέπει να γίνω, Πρωθυπουργός;

Μνήμη 2^η: Ως γνωστόν, μαζί με το σταυρό, στο «γιάλα – γιάλα», πετάει ο ιερεύς στην θάλασσα και την εικόνα της Βάπτισης και στο τέλος επιβραβεύονται δυο βουτηχτές. Αυτός που έπιασε το Σταυρό και αυτός που έπιασε την εικόνα. Εκείνη τη χρονιά, αφού έπεσε ο σταυρός και έχουν βουτήξει τα παιδιά, ο ένας και μοναδικός Δήμαρχος Ερμιόνης (άλλος δεν υπήρξε ούτε θα υπάρξει) Ανάργυρος Λεμπέσης συνειδητοποιεί πως έχουν ξεχάσει να φέρουν… εικόνα. Γυρίζει, με ταχύτητα αστραπής το βλέμμα του τριγύρω, «παίρνει στροφή» και αναφωνεί: «Πετάξτε το βιβλίο!» και πριν αντιληφθούν οι γύρω του τι εννοούσε, αρπάζει το βιβλίο του ψάλτη και το πετάει στη θάλασσα, αντί της εικόνας!

Μνήμη 3^η: Ήταν η τελευταία χρονιά που χύνονταν τα λύματα στο λιμάνι της Ερμιόνης, πριν λειτουργήσει ο Βιολογικός, χάρη στη χρηματοδότηση των αδελφών Βαγγέλη & Κώστα Γούτου, την πρωτοβουλία του Δημάρχου Α. Λεμπέση και την επιστασία του αείμνηστου Αντώνη Πάλλη (Παλαιού). Η κατάσταση ήταν, κυριολεκτικά, τραγική. Περιμένοντας, μέσα στην τσουχτερή λιακάδα, να έρθει η πομπή από την εκκλησία, σχολίασα, απευθυνόμενος προς Δημοτικό Σύμβουλο: «Τα καημένα τα παιδιά σκέφτομαι, πώς θα πέσουν μέσα σ’ αυτά τα νερά…». Και η απάντηση, αποστομωτική: «Μην ανησυχείς, έχουμε ενημερώσει τον κόσμο να μην χέ… τις τρεις τελευταίες ημέρες»!!!

Γιώργος Ν. Μουσταΐρας

Το είχα γράψει στις 28/12/2011. Το αναδημοσιεύω μπας και “σπάσει” έστω και κάποιο χείλι, μέσ’ την γενική κατήφεια που έχει προκαλέσει η ακύρωση για δεύτερη χρονιά του Εθίμου, με αφορμή τον κίνδυνο μετάδοσης του covid 19… “Έφυγε” κι ο καπετάν Γιώργος Νοταράς… Οι φωτογραφίες είναι από το λεύκωμα της ιστοσελίδας ermion.gr της Δημοτικής Κοινότητας Ερμιόνης.